Həzrət imam Hüseynin (s) əxlaqi səciyyələri

PhD. Əfzələddin Rəhimli
İlahiyyat üzrə fəlsəfə elmlər doktoru,
Prefessional ailə müşaviri, Həyat  koçu.

Bildiyiniz kimi İslam dininə görə İmamət mərtəbəsi olduqca məsuliyyətli və əhəmiyyətli bir vəzifədir. Belə ki, Uca Yaradanın Peyğəmbərimizin (s) vasitəsilə bəşəriyyətə ərməğan etdiyi həqiqi dinin saflığı və təhriflərdən, xurafatlardan qorunub, saxlanması məhz İmamın öhdəsinə düşür. Peyğəmbərimizin (s) tam hüquqlu canişini sayılan İmam, dinimizdə hələ də xalqa tam, şərhli formada bəlli olmayan mühüm məsələləri, insanlara olduğu kimi, lazımı formada izah verib, açıqlayır. İmam, həmçinin, dinə qarşı irəli sürülən yanlış iddiaları, dinimizlə fikri mübarizə aparan yadların müxtəlif şübhələrini mükəmməl şəkildə cavablandırır. İmam Peyğəmbərimizdən (s) sonra müsəlmanların rəhbərliyini öhdəsinə alaraq, ən ali hökmə və həlledici qərarlara sahibdir. İmam həm də, nümunəvi bəndə, kamil bir insan olaraq ilahi höccəti və Allahın yer üzərindəki ən əzəmətli feyz, mərhəmət vasitəsidir. Sözsüz ki, belə ağır, ciddi və dəyərli vəzifənin öhdəsindən gələn şəxs olduqca ali mə`nəvi keyfiyyətlərə malik olub, hər bir günahdan, xətadan uzaqdır. Yə`ni məsum insandır. Elə bunun üçün də, bu məqama seçilən şəxslər birbaşa Allah-taala tərəfindən tə`yin olunur. İmam Hüseyn (ə) də digər imamlar (ə) kimi mə`sumdur. Bundan əlavə o, ilahi kamilliyin tam zirvəsində durur. Deməli biz nə qədər onun gözəl, qiymətli xüsusiyyətlərindən danışsaq, yenə azdır. Bu haqqda onlarla kitab yazılsa belə onun mənəvi üstünlüklərini vəsf edib qurtara bilməz. Elə buna görə də, bu barədə ətraflı bəhs etmir və İmamın (ə) bə`zi əxlaqi keyfiyyətlərinə işarə etməklə kifayətlənirik:

1-İbadəti

﴿وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ﴾

“Halbuki onlara əmr edilmişdir ki, Allaha – dini yalnız Ona məxsus edərək, batildən haqqa (islama) dönərək – ibadət etsinlər, namaz qılıb zəkat versinlər. Doğru-düzgün din budur!”

Tarixçilərin yazdıqlarına və mə`sumlardan bizə gəlib çatmış hədislərə əsasən İmam Hüseyn (ə) Allaha olan ibadətinə ciddi şəkildə əhəmiyyət verir, gün ərzində vaxtının çox hissəsini yüzlərlə rükət namaz qılaraq, ibadətlə keçirirdi. Keçən bəhslərimizdə işarə etdiyimiz kimi O, iyirmi beş dəfə piyada həcc ziyarətinə getmişdi. İbn Əbdül Birr deyir: «Həzrət Hüseyn (ə) çox fəzilətli və Allahşünas bir şəxs idi. O, çoxlu namaz, oruc və həcc yerinə yetirirdi.» İmam Hüseynin (ə) şəhadət xəbəri Abdullah ibn Zübeyrə yetişdikdə dedi: «Allaha and olsun elə şəxsi öldürdülər ki, gecələr uzun-uzadı ibadət edir, gündüzlər də oruc tuturdu.» Zərəndi Hənəfi deyir: «Hüseyn ibn Əli (ə) namaz, oruc, həcc və sonsuz ibadət əhli idi. Səxavətli və kəramətli idi.» Məhəmməd Əbduh da yazır: «Həzrət Hüseyn ibn Əli (ə) təvazökar və abid bir şəxs idi. Gecələr oyaq qalıb, ibadətlə məşğul olardı…»

2-Güzəşt və mərhəməti

﴿وَجَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّه﴾

«Hər hansı bir pisliyin cəzası onun özü kimi bir pislikdir. Bununla belə hər kəs (pislik edəni) bağışlasa və (onunla) barışsa, onun mükafatı Allaha aiddir.

Mərhəmət və şəfqət imamı olan Həzrət Hüseyn (ə) ən qüdrətli olduğu zamanda belə onu təhqir edən, ədəbsizlik göstərən şəxslərlə təmkinlə davranmışdır, O, nəinki, səbirsizlik göstərərək onları cəzalandırmamış hətta dini nəciblik nümayiş etdirərək öz gözəl əxlaqı, tərbiyəvi nəsihətləri ilə qarşı tərəfi sakitləşdirməyə çalışmışdır. Ona qarşı edilən ədəbsizliyin nə qədər böyük olmasına baxmayaraq, əməlinin qəbahətini anlayan və peşmançılıq hissi keçirən insanları bağışlamış, təqsirinə göz yummuşdur. İmamın (ə) saymaqla qurtarmayan belə alicənab hərəkətlərindən bir neçəsinə işarə edirik:

1) Şam (Dəmeşq) əhli olan İsam ibn Müstələq belə deyir: «Mədinə şəhərinə gəldim. Şəhərdə gəzərkən gözüm Hüseyn ibn Əlinin (ə) vüqarlı, gözəl simasına sataşdı. Onun pak, əzəmətli və möhtəşəm görünüşünə paxıllıq etdim. Elə bu vaxt onsuz da əvvəllər atası Həzrət Əliyə (ə) qarşı olan düşmənçilik hissim indi daha da alovlanmağa başladı. Qəlbimdəki kin məni yandırıb yaxırdı. Hisslərimi cilovlaya bilməyərək Həzrət Hüseynin (ə) yanına getdim. Əvvəlcə istehza ilə «ey Əbu Turabın oğlu»-deyə, ona müraciət etdim. Sonra isə ona bacardığım qədər söyüş, təhqiramiz kəlmələr yağdırmağa başladım. Amma o, üzünü mənə tutaraq mehribancasına söylədi: «Şam (Dəmeşq) əhlisənmi?» Dedim: «Hə, nə olub ki?» Buyurdu: «Bilirəm Şamlılar belədir. Lənətlənmiş şeytanın şərrindən Allaha pənah aparıram. Mehriban və bağışlayan Allahın adı ilə sözümə başlayıram. Necə ki, Allah-taala buyurur: «Bağışla, yaxşı əməllərə doğru sövq et və cahil şəxslərdən üz çevir.» Bu ayə Allahın elçisi Həzrət Məhəmmədin (s) ən gözəl əxlaqı barəsindədir. Qardaşım, mənimlə sakit, aram söhbət et ki, həm öz işini və həm də, mənim işimi çətinləşdirməyəsən. Allaha tövbə et və bağışlanmağını dilə. Əgər məndən kömək istəsən, sənə kömək edərəm. Hər nə lazım olsa, nəyə ehtiyacın varsa sənə verərəm. Həmçinin doğru yola yönəlməyə ehtiyac duysan, səni haqq yoluna irşad edərəm.» Mən Peyğəmbərin (s) evində tərbiyə almış Hüseynin (ə) səmimiyyət, mərhəmət dolu sözlərinin qarşısında utandım və ona dediyim ləyaqətsiz sözlərə görə xəcalət çəkib, peşman oldum. İmam Hüseyn (ə) mənim peşman olduğumu duyaraq, Yusif peyğəmbərin (ə) öz günahkar qardaşlarına söylədiyi bu ayəni oxudu: «Bu gün sizə qarşı heç bir danlaq və məzəmmət yoxdur. Allah sizi bağışlayar. O, mərhəmətlilərin ən mərhəmətlisidir.» Allaha and olsun, onun bu mülayim və ədəbli davranışı mənə o qədər təsir etdi ki, utandığımdan öz-özümə dedim: «Kaş yer yarılaydı, yerə girəydim. Amma Hüseynə (ə) belə ədəbsizcəsinə davranmyaydım.»

2) İmam Hüseyn (ə) qonaqları ilə birlikdə yemək yeyirdi. Elə bu vaxt qaynar xörəklə dolu qazanı süfrəyə gətirən qul ehtiyatsız davranaraq, isti xörəyin hamısını İmamın (ə) üstünə dağıtdı. Cəzalandırılacağından qorxan qul üzünü İmama (ə) tutaraq bu ayəni oxudu: «Qəzəblərinə hakim olarlar.» İmam (ə) xidmətçilərə buyurdu: «Onu buraxın.» Qul başqa ayəni oxudu: «Camaatın günahlarını bağışlayarlar. »
İmam (ə) buyurdu: «Səni bağışladım.» Qul yenə bir ayə oxudu: «Allah gözəl əməl sahiblərini sevir. İmam (ə) buyurdu: «Səni Allah yolunda azad etdim.» Sonra isə qula cürbə-cür qiymətli hədiyyələr verərək onu azad etdi.»

3) Şəhidlər rəhbəri Hüseyn (ə) buyurur: «Əgər kimsə mənə sağ qulağımın yanında təhqiramiz söz deyə və sol qulağımın kənarına keçib peşman olduğunu söyləyərək üzr istəyə, mən onu bağışlayaram. Çünki, Həzrət Əmirəl-möminin Əli (ə) buyurur: «Allahın Rəsulundan (s) eşitdim: «Üzr istənildikdə qəbul etməyən kəs, Kövsər hovuzuna gələ bilməyəcək. İstər haqlı olsun, istərsə də haqsız.»

3-Səxavəti

﴿وَالَّذِينَ صَبَرُواْ ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُواْ الصَّلوةَ وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلاَنِيَةً وَيَدْرَؤُون بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُوْلَئِك لَهُمْ عُقْبَى الدَّار﴾

«Və o kəslər ki, Rəbbinin razılığını qazanmaq üçün (bu yolda bütün əziyyətlərə) səbr edir, (vaxtlı-vaxtında, lazımınca) namaz qılır, onlara verdiyimiz ruzidən (yoxsullara, ehtiyacı olanlara) gizli və aşkar xərcləyir və pisliyin qarşısını yaxşılıq etməklə alırlar (gözəl) axirət yurdu məhz onlarındır.» İmam Hüseyn (ə) böyük kəramət və səxavət sahibi idi. O, maddi imkani az olan şəxslərə, ehtiyaclı insanlara əl tutur və daim onların köməyinə çatırdı. Bəzi nümunələr:

1) İbn Şəhri Aşub özünün «Mənaqib» adlı ktabında Şüeyb ibn Əbdürrəhman Xəzaidən belə nəql edir ki; «İmam Hüseyn (ə) şəhid edildikdən sonra, onun kürəyində qabar bağlamış yaralar göründü. Oradakılar bu yaraların döyüş zərbələrinin əlamətləri olmadığını görüb, İmam Səccadı (ə) yaxına çağırdılar. Ona bunun nə olduğunu soruşdular. Həzrət Səccad (ə) buyurdu: «Atam gecələr (niqabla üzünü örtüb) çörək və yeməklə dolu kisələri kürəyinə atıb, yetimlərin, kimsəsiz insanların yanına aparır onlara paylayırdı. Gördüyünüz yaralar söylədiyim kisələrin izləridir. » Bəli, elə buna görə də, Həzrət İmam Məhəmməd Baqir (ə), Şəhidlər ağası Hüseyni  (ə) «yetimlərin baharı və sevinci» adlandırmışdır.

2) İbn Əsakir «Tarixi-kəbir» adlı kitabında Əbu Haşim Qənnaddan nəql edir ki; «Bəsrə şəhərindən Həzrət Hüseynə (ə) nəfis hədiyyələrlə dolu karvan gəldi. Bu vaxt İmam (ə) bir ağacın kölgəsində əyləşmişdi. O, bütün hədiyyələri zavallı, yoxsul insanlara paylayıb qurtarmayınca öz yerindən qalxmadı.»

3) «Mədinə müsəlmanlarından bir nəfər Həzrət Hüseynin (ə) hüzuruna gəldi və ona məktub verdi. Məktubda yazılmışdı: «Ey Əba Abdullah (ə)! Beş yüz dinar borcum var. Borclu olduğum şəxslər məni incidir. Onlar səbirsizliklə pulu ödəməyimə israr edirlər. Mənim isə heç nəyim yoxdur. Get, onlarla danış, pul sahiblərini qane et ki, mən pul toplayana qədər gözləsinlər.» İmam (ə) məktubu oxuduqdan sonra borclu kişini evinə də`vət etdi. Ona min dinar pul verərək belə buyurdu: «Bu pulun beş yüz dinarı ilə borcunu ödə. Yerdə qalan beş yüz dinarla isə öz həyatını yenidən qur ki, heç kimə möhtac olmayasan.»[

4) Əmr ibn Dinar rəvayət edir ki, İmam Hüseyn (ə) yataqda xəstə yatan Usamə ibn Zeydin yanına onu yoxlamağa getdi. Xəstənin gözü İmama (ə) sataşdıqda kədərli halda dərindən ah çəkdi. İmam (ə) buyurdu: «Qardaşım, nə üçün qəmlisən?» Usamə ibn Zeyd dedi: «Olduqca böyük məbləğdə, min dinar miqdarında bəzi şəxslərə borcum var.» Həzrət İmam (ə) buyurdu: «Mən borcunu ödəyərəm.» Usamə dedi: «Qorxuram ki, borclu halda öləm.» İmam (ə) buyurdu: «Arxayın ol. Sən nə qədər ki sağsan, mən sənin borcunun hamısını ödəyərəm.»Və belə də etdi.»

5) Yaqut Müstəsəmi, Ənəs ibn Malikdən belə rəvayət edir: «Mən (Ənəs ibn Malik) İmam Hüseynlə (ə) birlikdə söhbət edirdim. Elə bu vaxt kənizi İmamın (ə) yanına gələrək ona bir ədəd qızıl gül bağışladı. İmam (ə) buyurdu: «Allah yolunda səni azad etdim.» Mən ona dedim: «Bir qızıl gülün nə dəyəri var ki, siz bunun üçün kənizi azad etdiniz?» İmam (ə) buyurdu: «Allah-taala bizi belə tərbiyə etmişdir: Ənəs ibn Malik«Sizə xeyirxahlıq etdikdə siz də, ondan daha yaxşı xeyirxahlıq və daha üstün hədiyyə edin.»

6) İmam Hüseyn (ə) evində namaz qılırdı. Elə bu vaxt yoxsul bir ərəb onun evinə gələrək, kömək istədi. İmam (ə) namazı qurtarıb Qənbər adlı xidmətçisinə buyurdu: «Hicazdan evimizin ehtiyaclarını ödəmək üçün gələn puldan bir şey qalıbmı?» Qənbər dedi: «Yalnız dörd min dinar qalıb.» İmam Hüseyn (ə) buyurdu: «Pulun hamısını buraya gətir. Bu şəxsin pula bizdən daha çox ehtiyacı var.» Elə bu zaman kasıb ərəb ağlamağa başlayaraq, belə söylədi: «Əfsuslar olsun ki, bu səxavətli əllər sonda torpaqla örtüləcək.»

7) «İmam Hüseyn (ə) küçə ilə gedirdi. Yol kənarında kimsəsiz itə yemək verən, nəvaziş göstərən bir qulu gördü. Ondan nə üçün belə etdiyini soruşdu. Qul dedi: «Mən həm qəzəbli və həm də kədərliyəm. Bu çarəsiz iti sevindirərkən xoşhal oluram. Mənim sahibim yəhudidir. O, məni incidir.» İmam Hüseyn (ə) yəhudinin yanına getdi və qulun pulunu ödəyib, azad etmək istədi. Yəhudi Həzrət Hüseyni (ə) tanıdı. O, İmamın (ə) hörmətinə qulu pul almadan azad etdi. Belə olduqda İmam (ə) pulu da qula verdi.»

8) «Əbdürrəhman Səlami, İmam Hüseynin (ə) övladlarından birinə «Həmd» surəsini öyrətdi. Övladının «Həmd» surəsini əzbər oxuduğunu görən İmam (ə), Əbdürrəhmana min dinar pul, bir ovuc dürr hədiyyə verdi. Və buyurdu: «Bütün bunlar sənin işin müqabilində dəyərli deyildir.»

9) Yəhya ibn Salim deyir: «İmamla (ə) birgə evə gəldim. Kənizi ona su verdi. İmam (ə) mehribanlıqla onun üzünə baxıb bir miqdar pul hədiyyə etdi və buyurdu: “Bununla ailənin ehtiyaclarını ödə. »

10) Əbul Müəyyid, Həsən Bəsridən nəql edir ki, İmam Hüseynin (ə) bol bəhrəli bir bağı var idi. Günlərin birində İmam (ə) bağına baş çəkməyə getdikdə «Safi» adlı qulunun orada oturub nahar yediyini gördü. Qul hər dəfə özü üçün çörək kəsib götürdükdə yanındakı kimsəsiz itə də verir, onun da qayğısına qalırdı. Yeməyi qurtardıqda qul dedi: «Bütün aləmlərin ruzisini yetirən Uca Allaha şükürlər olsun! Ey mənim Allahım, ağamı və məni bağışla…» İmam Hüseyn (ə) yaxına gəlib buyurdu: «Sən azadsan və mən bu bağı da Allah yolunda sənə hədiyyə edirəm.»

4- Təvazökarlığı

﴿وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِين﴾

«Mö’minləri qanadın altına al (iman gətirənlərə qarşı təvazökar olub yumşaq davran və onları himayə et)!

Diqqət etmək lazımdır ki, İlahi şəxsiyyətlərin ən ali mənəvi xüsusiyyətlərindən biri də, onların təvazökarlığıdır. Deməli İmam Hüseyn (ə) izzət, iftixar və vüqar imamı olduğu kimi, eyni halda təvazökarlıq, ürəyiaçıqlıq və şəfqət imamıdır. O, necə ki, digər üstün mənəvi, ruhani xislətləri ilə məşhurdur, öz təvazökarlığı ilə də həmişə müsəlman aləminin diqqət mərkəzində olmuşdur. O, heç vaxt digər insanlara laqeyd münasibət bəsləməmiş, qullar, yoxsullar və hətta uşaqlarla birlikdə əyləşib onlara qonaq olmuşdur. Həzrət Hüseyn (ə) nəinki heç vaxt miskin insanlara etinasızlıq, hörmətsizlik etməmiş, həqiqətdə həmişə onlara xüsusi ehtiram və qayğıyla yanaşmışdır. Bununla da o, öz rəftarı ilə bütün bəşər övladına daim təvazökarlıq dərsi vermişdir. Bu barədə bir neçə rəvayət sizə təqdim edirik:

A) «Bir qrup kimsəsiz, yoxsul adamlar bərabər oturaraq əski parçalarının üzərinə tökdükləri quru çörək qırıntılarını yeyirdilər. İmam Hüseyn (ə) onların yanından keçərkən onu da yeməyə dəvət etdilər. İmam (ə) fağırların dəvətini qəbul etdi və onlarla bərabər diz üstə əyləşib çörək qırıntılarından yeməyə başlayaraq buyurdu: «Şübhəsiz ki, Allah-taala təkəbbürlü (loğva) insanları sevmir.» Yeyib qurtardıqdan sonra isə buyurdu: «Sizi evimə dəvət etsəm qəbul edərsinizmi?» Dedilər: «Bəli.» İmam onları evinə apardı və möhtəşəm qonaqlıq verdi.»

B) Şəhidlərin ağası Hüseyn (ə) bir dəstə yetim, zavallı uşağın yol kənarında yığışaraq quru çörək yediyini gördü. Uşaqlar İmamı (ə) gördükdə onu da birgə yeməyə çağırdılar. İmam (ə) uşaqların dəvətini mehribanlıqla qəbul etdi. Onlara qoşulub çörək yedi. Sonra onları ehtiramla evinə aparıb qonaq etdi. O, uşaqlara geyim və ərzaq da verdi. İmam (ə) buyurdu: «Bu balacalar çox səxavətlidir, çünki onlar əllərində olan yeganə azuqələrini mənimlə palyaşdılar.»

C) Biyabanda yaşayan köçəri bir ərəb İmam Hüseynə (ə) yaxınlaşaraq əsəbi halda dedi: «Sən çox təkəbbürlü görünürsən?»

İmam Hüseyn (ə) gülümsəyərək buyurdu: «Qardaşım, təkəbbür yalnız tək olan Allah-taalaya məxsusdur və Uca Tanrıdan qeyrisinə təkəbbürlü olmaq yaraşmaz. Amma o ki, qaldı mənim rəftarıma, məgər eşitməmisən ki, Allah buyurur: «İzzət Allaha və Peyğəmbərinə və mömünlərə məxsusdur?» (Yəni mən izzət və vüqar sahibiyəm, lakin təkəbbürlü deyiləm.)

5-Allah qorxusu

﴿إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء﴾

«Bəndələri içərisində Allahdan ancaq alimlər qorxar. (Onlar elm sahibləri olduqları üçün Allahın vəhdaniyyətini, heybət və əzəmətini daha yaxşı başa düşür və Ondan daha çox qorxurlar)» Mənəvi üstünlüklərin və İlahi əxlaqın şahı olan İmam Hüseynin (ə) olduqca dəyərli və hamımıza nümünə ola biləcək xüsusiyyətlərindən biri də, ona daim hakim olan Allah qorxusu idi. O, Böyük Yaradana olan sonsuz imanı nəticəsində həmişə Allah qarşısında məsuliyyət hissi daşıyır, Qüdrətli Xaliqi hər şeyə nazir görərək öz bəndəliyinə aciz şəkildə izhar edirdi.

A) İbn Səbbağ Maliki «Fusulül-mühimmə» adlı kitabında rəvayət edir ki, Həzrət Hüseyn (ə) həmişə namaz qılmaq istərkən qorxusundan rəngi saralardı. Bunun səbəbini ondan soruşduqda isə buyurdu: «Heç bilirsinizmi mən kimin qarşısında durub ibadət etmək istəyirəm?»

B) İbn Şəhr Aşub yazır: «İmam Hüseyndən (ə) soruşdular: «Nə üçün Allahdan bu qədər qorxursan?»

İmam (ə) buyurdu: «Yalnız bu dünyada Allahdan qorxan (və əməllərinə diqqət edən) insanlar qiyamət gününün (əzabından) əmin-amanlıqda olacaqlar.» İmamımızın (ə) Allah-taalaya əsl itaətkar qul olmasını özündə təcəssüm etdirən çox saylı minacatları da mövcuddur.

6-Allah eşqi

﴿وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَشَدُّ حُبًّا لِّلّهِ﴾

«Allaha iman gətirənlərin Ona olan məhəbbəti daha da şiddətlidir.» İmam Hüseyn (ə) Allah qarşısında məsuliyyət və qorxu hissi ilə bərabər Tanrıya olan eşqi, sevgisi ilə də məşhur idi. Necə ki, Qurani-Kərim mömünləri vəsf edərək buyurur: “Bizim ayələrimizə iman gətirənlər yalnız o şəxslərdir ki, «… öz Allahını qorxu və məhəbbətlə (ümidlə) səsləyirlər…» Elə buna görədə İmam Hüseyn (ə) belə buyurur: «İlahi, kor olsun o gözlər ki, səni özünə hakim bilməyə və həmçinin necə də, bədbəxtdir o bəndə ki, sənə eşq məhəbbət bəsləməyə» İmam Hüseynin (ə) ibadi minacatları, həqiqətdə Allah hüzurunda izhar etdiyi «eşqnamə» ləridir. Məşhur «Ərəfə» duasını oxuyan hər kəs Allah müqabilində aciz və eyni halda aşiq bir qulun öz ağası ilə necə də raz-niyaz etdiyinin şahidi olur. Bu duada, Allahına, «mən sənə müştaq və sənin aşiqinəm» «sən mənim arzumsan»-deyə, müraciət edən Hüseyn (ə) həmçinin öz «qəlbində Allahdan qeyrisinin eşq-məhəbbəti olmadığına» da təkid edir. O, əsl eşqin, həqiqi məhəbbətin Tanrıya məxsus olduğunu dəfələrlə vurğulayaraq buyurur: «İlahi, səni tanımayan şəxs nəyi tapmış olur, səni tapan insan isə nəyi itirmiş olur? Ey Allah, səndən başqasına razılaşan şəxs, hər bir şeydən məhrumdur!» Bütün vücudunu Allah eşqi saran Həzrət Hüseyn (ə) sanki hər ləhzə onun varlığını daha da hiss edir və hər an ilahi gözəlliyini yaxından seyr edərək, öz sevgisini izhar edir: «Ey Böyük Allah bütün varlığı sənə bağlı olan bir şey sənin varlığına necə dəlil ola bilər? Sən nə vaxt gizli olmusan ki, insanları sənə doğru hidayət edən bir sübuta ehtiyac duyulsun? Nə vaxt uzaqlaşmısan ki, nişanə və əlamətlərin səni insanlara tanıtdırsın? Məndən ayrılmamısan ki, sənin hüzurunu istəyim? Gizli qalmamısan ki, səni aşkara çıxardım? Kor olsun səni görməyən gözlər! Bir halda ki, sən həqiqətən də, onun yanındasan və ondan muğayatsan!»

Əziz oxucu, bir sözlə doğrudan da, imam Hüseyn (ə) bir «ilahi eşq» məktəbidir.

7-Ədəb və nəzakəti

﴿وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُواْ الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ… ﴾

«(Ya Rəsulum!) Bəndələrimə de ki, «ən gözəl sözləri söyləsinlər»…» Sözsüz ki, Əhli-beyt (ə) öz gözəl xüsusiyyətləri ilə daim ən kamil insan nümunəsi olmuşdur. Həzrət Əbu Abdullah Hüseyn (ə) də alicənablığı, ədəb və nəzakətinə görə İslam dünyasında böyük rəğbətlə mədh edilir. Belə ki, onun hələ uşaqkən özündə əks etdirdiyi bu nəcib xüsusiyyətinə həmişə müsəlmanlar tərəfindən sitayiş edilmişdir. İmamın (ə) bu gözəl, dəyərli xasiyyətinə bir neçə nümunə gətiririk:

A) İmam Hüseyn (ə) hələ kiçik yaşlarında öz qardaşı ilə çay kənarından keçirdi. Onlar səhv şəkildə dəstəmaz alan bir kişi ilə rastlaşdılar. Kişi utandırmamaqla bərabər ona düzgün formada dəstəmaz almadığını anlatmaq məqsədi ilə olduqca nəzakətli bir yol seçdilər. Qardaşlar kişinin yanına gəlib, belə söylədilər: «Əmi, bax gör biz hansımız yanlış formada dəstəmaz alırıq?» Sonra isə hər ikisi düzgün şəkildə dəstəmaz aldılar. Uşaqların ağıllı rəftarı nəticəsində səhvini anlayan kişi gülüb dedi: «Siz ikinizdə dəstəmaz əməlini doğru şəkildə əncam verdiniz. Mənim dəstəmaz almağım isə yanlış idi. Amma indi sizin alicənab hərəkətiniz ilə mən düzgün formada dəstəmaz almağı öyrəndim.»

B) «Kasıb bir Mədinəli müsəlman, Osman ibn Əffanın yanına gəlib ondan kömək dilədi. Osman ona beş dirhəm verdi. Kasıb dedi: «Ən səxavətli şəxsləri mənə göstər.» Osman, İmam Həsən (ə), İmam Hüseyn (ə) və Abdullah ibn Cəfəri göstərərək dedi: «Bu cavanlara müraciət et.» Kasıb kişi İmam Həsənin yanına gəlib ona əl tutmasını xahiş etdi. İmam (ə) kişiyə 50 dinar verdi. Kişi sonra İmam Hüseynə (ə) müraciət etdi Həzrət Hüseyn (ə) də ədəbi riayət edərək özündən böyük qardaşının ehtiramına görə, ona bir dinar az yəni 49 dinar bağışladı. Abdullah ibn Cəfər də, Həzrət Hüseyni özünə nümunə seçib kasıb kişiyə 48 dinar hədiyyə etdi. Mədinəli kişi həm onların səxavətinə, həm də ədəb və nəzakətinə heyran qalaraq, əhvalatı Osman ibn Əffana danışıdı. Osman dedi: «Bəli bunlar kimi alicənab və nəcabətli şəxslər heç yerdə tapılmaz. Çünki elm və anlayışı babalarının (Həzrət Məhəmmədin (s) ) sinəsindən irs apardılar. Və dəyərli hikmətə yetişdilər.»

C) İmam Hüseynin (ə) sədəqə verərkən gizli verməsi, bəzən qapıya gələn dilənçini utandırmamaq üçün gah niqabla, gah da qapı arxasından əta etməsi onun necə də, möhtəşəm ədəb sahibi olmasından xəbər verir.

1- Bəyyinə surəsi, ayə 5
2- «Tarixi-Təbəri», c. 5, səh. 421; İbn Əbu Rabbuh, «Əqdül-fərid», c. 2, səh. 220; Seyyid ibn Tavus, «Lühuf», səh. 105;
3- İbn Cövzi, «Sifətüs-səfvə», c. 1, səh. 321; İbn Əsir, «Usdül-ğabə», c. 3, səh. 20; İbn Səd, «Tərcümətül-imamul Hüseyn (ə)», səh. 158.
4- İbn Abdullah, «Əl-istiyab», c. 1, səh. 393.
5- «Tarixi-Təbəri», c. 6, səh. 273.
6- «Əlləmu övladəkum bi məhəbbəti ali Rəsul (s) », səh. 133.
7- Şura surəsi, ayə 40
8- «Müntəhəl-ə`mal», səh. 350; «Əxlaq fəlsəfəsi», səh. 25-26; «Məalis-sibteyn», c.1, səh. 60.
9- Ali İmran surəsi, ayə 134.
10- Nizamulmülk, «Siyasətnamə», səh. 93; Həzrəmi, «Vəsilətül-əmal», səh. 183.
11- «İhqaqül-həqq», c. 11, səh. 241; Zərəndi, «Dürərül-müsəttin», səh. 209.
12- Rəd surəsi, ayə 22.
13- «Mənaqib», c. 4, səh. 70.
14- «Biharül-ənvar», c. 44, səh. 69.
15- «Tuhəfül-üqul», səh. 308.
16- «Təfsiri-Əyyaşi», c. 2, səh. 257.
17- «Kəşfül-ğümmə», c. 2, səh. 206; İbn Abbas Maliki, «Fusulül-mühimmə», səh. 159; «İhqaqül-həqq», c. 11, səh. 241.
18- «Biharül-ənvar», c. 44, səh. 189; İbn Şəhr Aşub, «Mənaqib”, c. 4, səh. 121.
19- «Mənaqib», c. 4, səh. 75.
20- «Mənaqib», c. 4, səh. 66; «Biharül-ənvar», c. 44, səh. 191; «Səfinətül-Bəhar», c.1, səh. 609.
21- İbn Səd, «Tərcümətül-imamil-Hüseyn (ə)», səh. 137-138.
22- Xarəzmi, «Məqtəl», səh. 153; «İhqaqül həqq», c. 11, səh. 444.
23- Hicr surəsi, ayə 88.
24- Nəhl surəsi 23-cü ayə.
25- «Təfsiri-Əyyaşi», c. 2, səh. 257; «Kitabüt-təvazö vəl-xəmul», səh. 142; Zəməxşəri, «Rəbiül-əbrar», səh. 210.
26- «İhqaqül-həqq», c. 11, səh. 430; Xarəzmi, «Məqtəl», səh. 155.
27- Fatir surəsi, ayə 28.
28- «Fusulül-mühimmə», səh. 183.
29- «Mənaqib», c. 4, səh. 68.
30- Şeyx Abbas Qumi, «Məfatihül-cinan», səh. 441; «Musuətü-kələmatil-İmamil-Hüseyn (ə)», səh. 170-171.
31- Bəqərə surəsi, ayə 165.
32- Səcdə surəsi, ayə 15-17.
33- «Ərəfə duası», səh. 6.
34- İsra surəsi, ayə 53.
35- «Biharül-ənvar» c. 43, səh. 319.
36- «Biharül-ənvar», c. 43, səh. 333; «Əl-Ğarat», c. 2, səh. 695; Mamaqanı, «Tənqihül-əmal», c. 2, səh. 695; «İhqaqül-həqq», c. 11, səh. 241.
37- «Biharül-ənvar», c. 43, səh. 189.

Ərbəin ziyarətinin  insanın ictimai tərbiyyəsində təsiri və rolu

Ərbəin ziyarətində Kərbəlaya doğru hərəkət etmək, məsum İmamların (ə) zamanından Əhlibeyt (ə) sevərlər üçün bir adət halına çevrilmişdir. İmam Huseyn (ə) aşiqləri hətta Bəni-Üməyyə və Bəni-Əbbas zamanında da, Ərbəin ziyarətinə gedirdilər. (Təhqiq dər bare-i əvvəlin ərbəine Seyyidüşşühəda, səh 1-2)

İmam Hüseynin (ə) şəhadətindən sonra Həzrət Məhəmməd Peyğəmbərin (ə) böyük səhabələrindən olan, Cabir ibn Abdullah öz dostu Ətiyyə bin Səd bin Cunadə Kufi ilə birgə Kərbəlaya gəldi. Ətiyyə dövrünün böyük alim və təfsirçilərindən, tabeinin böyüklərindən və Abdullah ibn Abbasın şagirdlərindən olmuşdur. Ətiyyə belə nəql edir: “Mən Cabirlə birgə İmam Hüseyni (ə) ziyarət etməyə getdim. Kərbəlaya çatdıqdan sonra Cabir Fərat çayında qüsl aldı. Sonra təmiz paltarlarını geyindi, özü ilə gətirdiyi kisəni açıb özünü ətirlədi. Sonra isə ayaqyalın İmam Hüseynin (ə) məzarına tərəf yola düşdü. Gedə-gedə Allahın zikri ilə məşğul idi. Gözləri görmürdü. İmam Hüseynin (ə) mübarək qəbrinə çatanda baş tərəfində dayanıb mənə dedi: “Əlimi Hüseynin (ə) qəbrinin üzərinə qoy”. Əlini tutdum və qəbirə tərəf apardım. Əli İmam Hüseynin (ə) məzarının torpağına toxunduqda şiddətli üzüntüdən özündən getdi, və qəbrin üstünə yıxıldı. Mən onun üzünə su səpdim. Özünə gələndə üç dəfə dedi: “Ya Hüseyn! Ya Hüseyn! Ya Hüseyn!” Sonra dedi: “Ey Hüseyn, nə üçün mənə cavab vermirsən? Dost dosta cavab verməzmi?!” Sonra dedi: “Necə cavab verəsən ki, qan boğazından sinənə axmış, başın bədənindən ayrılmışdır. Mən şəhadət verirəm ki, sən ən yaxşı Peyğəmbərin (s) övladı, möminlərin sərvəri, təqva nümunəsi, əba səhabələrinin beşincisisən. Bu ayrılıq möminlərin qəlbinə od vurdu. Onlar sənin sağ olmağına şübhə etmirlər. Allahın salamı olsun sənə! Şəhadət verirəm ki, sənin şəhadətin həzrət Yəhya ibn Zəkəriyyanın (ə) şəhadəti kimidir”. Sonra Kərbəlanın digər şəhidlərini də, bu cür ziyarət etdi.
O, ziyarət edərək deyirdi: “Salam olsun Əbu Abdullah Hüseynin qəbrinin kənarındakı ruhlara! Salam olsun sizə, ey çirkinliklərdən təmizlənən şəxslər! Salam olsun sizə, ey hidayət olunmuş insanlar! Salam olsun sizə, ey Allah dərgahında xeyirxahlar! Salam olsun sizə və sizin qəbrinizin ətrafına toplaşan bütün mələklərə! Allah bizimlə sizi rəhmət kölgəsinə cəm etsin. Həqiqətən, O, mehribanların ən mehribanıdır. Allahın salamı, rəhmət və bərəkətləri olsun sizə! (Lühuf, səh 197) Cabirin bu ixlaslı Ərbəin ziyarətindən sonra artıq bu ziyarət ictiailəşməyə başladı, və cəmiyyətdə böyük təsirlər qoydu. Bunun bariz nümunəsini, dünya indi də müşahidə etməkdədir. Bu məqaləni yazmaqda məqsəd, müasir dövürdə Ərbəin ziyarətinin, insanın ictimai tərbiyyəsində nə kimi təsiri və rolu vardır ? Bu sualın cavabını aydınlaşdırmaq üçün bir neçə məsləni izah edəcəyik.

Ərbəin ziyarətinin  İnsanın ictimai tərbiyyəsində təsiri və rolu aşağıdakı təhlillərdən ibarətdir.

1.Həmrəyliyin yaradılması və vahid İslam ümmətinin həyata keçirilməsi

Ərbəin ziyarətinin ictimai təsirlərindən biri, İslam ümmətində vəhdətin yaranmasıdır. Hətta, Kitab əhlindən belə bu birliyə qarışanlar olur. Burada artıq İmamət və Vilayət xətti mühümdür, və kimin hansı məzhəbdən aslı olmasına baxmayaraq bu birliyə İslam və Əhli beyt(ə) eşqi naminə qoşulur. Bundan əlavə yeganə birlikdir ki, 40 milyona qədər insan bu toplumda yer alır və belə bir birlik dünyada qeydə alınmamışdır. İllərdir ki, həm özümüzdən və həm də başqalarından olan İslam düşmənləri bu yürüşlə, mübarizə aparmağa çalışıb və davam da edirlər. Amma, bu mübarizələrin hamısı nəticəsiz qalıb və qalacaqdır. Həzrət Rəsulluah (s) belə buyurur: “Möminlərin qəlbində Hüseynin qətlinə görə bir hərarət vardır ki, heç vaxt soyumayacaq!” (Mustədrəkul – vəsail, c 1, səh 318) Bu gün dünya bu hədisin bariz nümunəsini açıq – aşkar görür.

2.Siyasi düçüncənin yaranması

Burada siyasi düşüncədən məqsəd, mərifət, bəsirət və düşüncə əsasında haqqı batildən seçərək hərəkət etməkdir. İmam Huseynin də (ə) hərəkət və addımı siyasi düşüncə əsasında olmuşdur. O, Məkkədən Kərbəlaya doğru hərəkət edərkən qardaşı Məhəmməd İbni Hənəfiyyəyə vəsiyyətində belə yazdı: Mən vəzifə, məqam və zülm etmək üçün qiyam etmədim. Bəlkə cəddimin ümmətini islah etmək üçün qiyam etdim. Mənim istəyim budur ki, cəddim və atamın qanun və sünnələri əsasında caamatı yaxşılığa dəvət və pislikdən çəkindirəm. (Biharul – Ənvar, c 44, səh 34)

İmam Huseynin (ə) ziyarətinə gedən hər bir şəxs O, Həzrətin ziyarətnaməsini oxuyarkən ona yetərli şəkildə siyasi və ictimai mərifət və agahlıq bəxş edir.

3.Yaxşılığa dəvət və pislikdən çəkindirməyə diqqət!

Ərbəin ziyarətinin ictimai təsirlərindən biri də yaxşılığa dəvət və pislikdən çəkindirməyə diqqət etməkdir. Bu əzəmətli Ərbəin yürüşündə insanları yaxşılğa dəvət və pislikdən çəkindirmə qanununa əsasən heç kəslə qürürla danışmaq lazım deyil. Özün üçün nəyi bəyənirsənsə başqaları üçün də onu bəyən, prinsipi əsasında rəftar olunmalıdır. Qurani – Kərimin bu haqqda təlimatı vardır:
(Ey müsəlmanlar!) İçərinizdə (insanları) yaxşılığa çağıran, xeyirli işlər görməyi əmr edən və pis əməlləri qadağan edən bir camaat olsun!
Bunlar (bu camaat), həqiqətən nicat tapmış şəxslərdir.
(Ali İmran\104)

Imam Huseyn (ə) qiyamının əsas fəlsəfəsindən birinin yaxşılığa dəvət və pislikdən çəkindirmək olduğunu qeyd edir. “Mən azğınlıq, xüdpəsəndlik, fəsad və zülm etmək üçün qiyam etməmişəm. Mən cəddim Muhəmmədin (s) ümmətini islah etmək, yaxşılıqlara əmr etmək və pisliklərdən çəkindirmək, cəddim Muhəmmədin (s) və atam Əlinin (ə) yolunu bərpa etmək üçün qiyam etdim”. (Biharul – Ənvar, c 44, səh 34)

İmam huseynin (ə) ziyarətçisi bilməlidir ki, onun əsas vəzifələrindən biri heç kəsi narahat etmədən yaxşılığa dəvət və pislikdən çəkindirmdir.

4.Zülmlə mübarizə və azadlıq ruhiyyəsinin artması

Hər bir İmam Huseynin (ə) ziyarətçisi, təbii olaraq az və ya çox İmam Huseynin (ə) nə üçün qiyam etməsi və başına gələn hadisələr haqqda məlumatı vardır. Ərbəin yürüşü sadəcə olaraq cəm halda İmamın (ə) hədəflərini bizlərə xatırlatmaqdı. Hər kəs İmam Huseyni (ə) tanıyıbsa bilir ki İmam (ə) öz şəhadətini bilə – bilə zülm və zalimlə mübarizə apardı və şəhadəti ilə azadlığ əldə etdi. İmam Huseyn (ə) azadlığa çox dəyər verirdi hətta Yezidin qoşunu ilə üzbə-üz qalanda belə buyurdu: « Ey Əbu Süfyan övladına uyanlar! Dininiz yoxdursa və axirətdən qorxmursunuzsa, heç olmasa dünyada azad insanlar olun! »  (Biharul – Ənvar, c 45, səh 51) Buna görə də Kərbəlaya gedən hər bir ziyarətçi zülm səhnələrini xatırlayıb və görür. İstər – istəməz insanlarda zülmlə mübarizə və azadlıq ruhiyyəsinin artır.

5.İctimai əxlaq anlayışının canlanması

İctimai əxlaqdan məqsəd insanların bir – birilərinə nisbət qarşılıqlı etdikləri rəftar, verdikləri dəyərlər və qurduqları ünsiyyətlərdir. Yaxşı əxlaqa riayət etmək cəmiyyətdə bir neçə şeyə səbəb olur; Birincisi cəmiyyətdə mənəviyyat və səmimiyyətə, ikincisi isə ictimai dəyərlərin güclənməsinə, buda cəmiyyətin hər tərəfli inkişafına səbəb olur.

Ərbəin ziyarəti İmam Huseyn (ə) məhəbbətin əsasında baş tutduğuna görə bir neçə ictimai əxlaqi dəyərləri özündə cəmləşdirir.

a) İnsanların  bir – birilərinə qarşılıqlı simpatya və yardımlaşmaları,

b) İnsanların  bir – birilərinə qarşı  fədakarlığı,

c) İnsanların  bir – birilərinə qarşı  infaq, ehsan və bağışlamaları

Nəticə

İslam aləmində Məhərrəm və Səfər ayları, və bu aylarda baş vermiş Kərbəla hadisəsi, İslamın yaşaması üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Tarixdə  məşhur belə bir söz vardır: Həzrət Məhəmməd (s) peyğəmbər İslamı gətirdi, İmam Huseyn (ə) isə, öz qanı və şəhadəti ilə onu qoruyub saxladı. Əgər vicdanla hər bir inadımızı kənara qoyub bu cümlə haqqında düşünsək, görərik ki, bu cümlə eyni həqiqətdir. Odur ki, dində inad yox, düçüncə və təhlil lazımdır. Çünki, İslam dini vəhy, ağıl və məntiq əsasında qurulan bir dindir.

Bu məqaləyə diqqət yetirəndə görürük ki, Ərbəin ziyarətinin İslam aləmində ictimai təsirləri çoxdur. Amma bu məqalədə təhlili etdiyimiz “Ərbəin ziyarətinin  İnsanın ictima tərbiyyəsində təsiri və rolu həqiqətəndə İslam aləminin daxili və xarici dəyərlərini qoruyub saxlayır. Bir Əhlibeyt (ə) aşiqi kimi bu yolu davam etdirmək hər birimizin borcudur. “Haqq yolu tutub gedənlərə salam olsun!” (Taha/47)

Mənbələr

1. Qurani – Kərim

2. Təhqiq dər bare-i əvvəlin ərbəine Seyyidüşşühəda, Seyyid Muhəmmədəli Qazi Təbatəbai

3. Luhuf, Əli ibni Musa (İbni Tavus)

4. Mustədrəkul – Vəsail, Muhəddis Nuri

5. Biharul – Ənvar, Muhəmməd Baqir Məclisi

Dr. Fariz Rəcəbov

Cabir ibn Əbdullah Ənsarinin Ərbəin ziyarəti

İmam Hüseynin (ə) şəhadətindən sonra Cabir ibn Abdullah öz dostu Ətiyyə bin Səd bin Cunadə Kufi ilə birgə Kərbəlaya gəldi. Ətiyyə dövrünün böyük alim və təfsirçilərindən, tabeinin böyüklərindən və Abdullah ibn Abbasın şagirdlərindən olmuşdur. O, Qurana beş cild təfsir yazmışdır və hədis rəvayətçisi sayılır.
Ətiyyə belə nəql edir: “Mən Cabirlə birgə İmam Hüseyni (ə) ziyarət etməyə getdim. Kərbəlaya çatdıqdan sonra Cabir Fərat çayında qüsl aldı. Sonra təmiz paltarlarını geyindi, özü ilə gətirdiyi kisəni açıb özünü ətirlədi. Sonra isə ayaqyalın İmam Hüseynin (ə) məzarına tərəf yola düşdü. Gedə-gedə Allahın zikri ilə məşğul idi. Gözləri görmürdü. İmam Hüseynin (ə) mübarək qəbrinə çatanda baş tərəfində dayanıb mənə dedi: “Əlimi Hüseynin (ə) qəbrinin üzərinə qoy”. Əlini tutdum və qəbirə tərəf apardım. Əli İmam Hüseynin (ə) məzarının torpağına toxunduqda şiddətli üzüntüdən özündən getdi və qəbrin üstünə yıxıldı. Mən onun üzünə su səpdim. Özünə gələndə üç dəfə dedi: “Ya Hüseyn! Ya Hüseyn! Ya Hüseyn!”
Sonra dedi: “Ey Hüseyn, nə üçün mənə cavab vermirsən? Dost dosta cavab verməzmi?!” Sonra dedi: “Necə cavab verəsən ki, qan boğazından sinənə axmış, başın bədənindən ayrılmışdır. Mən şəhadət verirəm ki, sən ən yaxşı Peyğəmbərin (s) övladı, möminlərin sərvəri, təqva nümunəsi, əba səhabələrinin beşincisisən. Bu ayrılıq möminlərin qəlbinə od vurdu. Onlar sənin sağ olmağına şübhə etmirlər. Allahın salamı olsun sənə! Şəhadət verirəm ki, sənin şəhadətin həzrət Yəhya ibn Zəkəriyyanın (ə) şəhadəti kimidir”.
Sonra Kərbəlanın digər şəhidlərini də bu cür ziyarət etdi. O, ziyarət edərək deyirdi: “Salam olsun Əbu Abdullah Hüseynin qəbrinin kənarındakı ruhlara! Salam olsun sizə, ey çirkinliklərdən təmizlənən şəxslər! Salam olsun sizə, ey hidayət olunmuş insanlar! Salam olsun sizə, ey Allah dərgahında xeyirxahlar! Salam olsun sizə və sizin qəbrinizin ətrafına toplaşan bütün mələklərə! Allah bizimlə sizi rəhmət kölgəsinə cəm etsin. Həqiqətən, O, mehribanların ən mehribanıdır. Allahın salamı, rəhmət və bərəkətləri olsun sizə!”

ƏRBƏİN YOLDAŞIM – GİAM

Əhli-beytin (ə) Kərbəla ziyarətçisinə duaları və İmam Hüseyni (ə) ziyarət etməyin faydaları

Əhli-beyt (ə) imamları Kərbəla ziyarətçiləri üçün çoxlu dualar etmişlər. İmam Sadiq (ə) buyurur: “İstəyirsinizmi İmam Hüseyni (ə) ziyarət etməklə Məhəmmədin (s), Əlinin (ə), Fatimənin (ə) və digər imamların (ə) dua etdiyi şəxslərin sırasına daxil olasınız? İlahi, İmam Hüseyni (ə) ziyarət edənləri bağışla! Onlar bizə yaxşılıq etmək və sevgilərini bildirmək üçün, habelə Sənin vəd etdiyin savaba nail olmaq ümüdi ilə öz mallarını (ziyarət səfərinə) xərcləyir və bədənlərini əziyyətə salırlar. Onlar bununla bizim əmrimizi yerinə yetirib Sənin Peyğəmbərini (s) sevindirir, düşmənlərimizi narahat edirlər. Onlar bununla Səni razı salmaq istəyirlər. Bizə görə Sən də onlardan razı ol! Onları gecə-gündüz qoru! Arxada buraxdıqları ailə və övladlarını ən gözəl şəkildə qoru! Onları hər bir inadkar zalımın, hər bir zəif və güclü şəxsin şərindən uzaq saxla! Onları insan və cinlərdən olan şeytanların şərindən qoru! Vətənlərini tərk etdiklərinə, bizi övladlarından, ailələrindən və yaxınlarından üstün tutduqlarına görə Səndən umduqlarınının ən yaxşısını onlara bəxş et! Öz seçdiklərindən daha üstününü onlara bəxş et! Bizə olan sevgilərinə görə günəşin dəyişdiyi üzlərə rəhm et! Əbu Abdullah Hüseynin (ə) qəbrinə qoyulan yanaqlara rəhmət et! Bizə ağlayan gözlərə rəhmət et! Bizə görə qəmlənən və yanan ürəklərə rəhmət et! Bizə görə ucalan ah-nalələrə rəhm et!” İmam Hüseyni (ə) ziyarət etməyin faydaları

Hədislərdə İmam Hüseyni (ə) ziyarət etməyin çoxlu faydaları vurğulanmışdır. Onlardan bəziləri maddi və dünyəvi, bəziləri də mənəvi və axirətlə bağlıdır. Bilmək lazımdır ki, ziyarətçinin şüurlu etiqadı nə qədər güclü olsa, bu fayda və təsirlər də bir o qədər çox olar.

İmam Hüseyni (ə) ziyarət etməyin faydaları
Maddi və dünyəvi faydalar

1. Mənəvi yüngülləşmə və sevinc hissi
2. Ruzinin artması
3. Ömrün uzanması
4. Bəlalardan qorunmaq
5. İstəklərin həyata keçməsi
6. Ziyarətə xərclənən hər dirhəmin qarşılığında min dirhəmin əldə edilməsi

Mənəvi faydalar

1. Ziyarət məsuma dair şüurlu etiqadla olsa, Allah ziyarətçinin adını cənnətin ən yüksək dərəcəsində yazar
2. Ərşdə Allahı ziyarət etmiş kimi olar
3. Min qul azad etmiş kimi olar
4. Allah yolunda min at vermiş kimi olar
5. Günahları bağışlanar
6. Savabı Məscidül-həramda etikaf saxlamağın və iki ay oruc tutmağın savabına bərabər olar
7. Savabı həcc və ümrə savabına bərabər olar. İmamı nə qədər yaxşı tanısa, savabı bir o qədər çox olar
8. Duasının qəbul olunacağına Əmirəlmöminin (ə) tərəfindən zəmanət verilmişdir.

İmam Əli (ə) İmam Hüseyni (ə) ziyarət edənlər barədə buyurub: “Mən sizin dualarınızın qəbul olunmasına, dünya və axirət bəlalarının sizdən uzaqlaşmasına zaminəm
9. Allah bu ziyarətçi ilə söhbət edib buyurar: “Ey mənim bəndəm! Məndən istə, sənə bağışlayım, mənə dua et, qəbul edim, məndən istə, verim3 ”
10. Allahın rəhməti ona şamil olar
11. Mələklər onu uca tutarlar
12. Mələklər onu qarşılamağa gedərlər
13. Mələklər onunla görüşərlər
14. Mələklər onunla yoldaş olarlar
15. Mələklər onun üçün dua edərlər
16. Mələklər ona salam göndərər və Allahdan rəhmət diləyərlər
17. Xəstələnəndə mələklər onu ziyarət edərlər
18. Qiyamətə kimi mələklər onun bağışlanması üçün dua edərlər
19. Qiyamət günü Allah onu qoruyar
20. Allahın ona bağışlayar və Qiyamət günü əməl kitabında heç bir günah görünməz
21. Hidayət olmuşların sırasına daxil olar və qiyamət günü hamı ona qibtə edər
23. Allah onu salehlərin sırasına daxil edər
24. Allahın, Peyğəmbərin (s) və Əhli-beytin (ə) ordusuna daxil olar
25. Peyğəmbər (s) ondan razı qalar
26. Cənnətdə Peyğəmbərlə (s) yoldaş olar və görüşər
27. Əhli-beytin (s) düşmənlərini dilxor və narahat edər
28. Əhli-beytin (ə) göstərişlərinə əməl edənlərdən sayılar
29. İmam Hüseynə (ə) cəfa edənlər sırasından çıxar. Çünki o həzrəti ziyarət etməmək ona cəfa sayılır

ƏRBƏİN YOLDAŞIM – GİAM